Պաշտպանվեք COVID-19-ից

COVID-19-ի դեմ պատվաստանյութերը կարող են պաշտպանել մարդուն հիվանդությունից:

• Փակ տարածքներում խորհուրդ է տրվում կրել դիմակ փոխելով այն 3-4 ժամը մեկ անգամ և ըստ անհրաժեշտության։ COVID-19-ով հիվանդացության բարձր ցուցանիշներ արձանագրված վայրերում` բացօթյա մարդաշատ վայրերում, ինչպես նաև վարակի փոխանցման բարձր ռիսկի գոտիներում (փակ տիպի կազմակերպություններ, ժամանակավոր բնակության հաստատություններ, փախստականների ճամբարներ) խորհուրդ է տրվում դիմակ կրել՝  դիմակը փոխելով 3-4 ժամը մեկ անգամ և ըստ անհրաժեշտության:
• Թույլ իմունիտետ ունեցող մարդիկ կամ իմունային համակարգը ընկճող դեղորայք ընդունողները հնարավոր է ամբողջական  պատվաստվելու դեպքում էլ  չլինեն  լիարժեք պաշտպանված: Երբեմն դա բացահայտվում է հենց պատվաստումից որոշ ժամանակ անց, երբ տեղի է ունենում COVID-19-ով վարակում: 

   Տանը հարկավոր է խուսափել հիվանդների հետ սերտ շփումից:

• Հնարավորության դեպքում հիվանդ անձի և ընտանիքի մյուս անդամների միջև պետք է պահպանել 1,5 մ հեռավորություն:
• Ինչպես բացօթյա, այնպես էլ փակ տարծքներում անհրաժեշտ է մարդկանց միջև խստիվ պահպանել 1,5 մ հեռավորություն, հիշե'լ`  եթե մարդը վարակված է COVID-19-ով, ապա նույնիսկ ախտանշանների բացակայության դեպքում  նա կարող է վարակել մյուսներին:
• Մյուսներից հեռավորություն պահպանելը հատկապես կարևոր է կորոնավիրուսի հիվանդության ծանր զարգացման բարձր ռիսկային խմբում գտնվող անձանց համար (65 և բարձր տարիքի, ընկճված իմունային համակարգ, քրոնիկ հիվանդություններ, այդ թվում շաքարային դիաբետ ունեցողներ):
   

Հարկավոր է ձեռքերը հաճախ լվանալ օճառով: Խորհուրդ է տրվում լվացվել առնվազն 20 վայրկյան, հատկապես հասարակական  վայրում գտնվելուց, քիթը սրբելուց, հազալուց կամ փռշտալուց հետո:

Հատկապես կարևոր է լվացվել`
    - Ճաշելուց կամ կերակուր պատրաստելուց առաջ:
    - Դեմքին դիպչելուց առաջ:
    - Զուգարանից օգտվելուց հետո:
    - Հասարակական վայրում գտնվելուց հետո:
    - Քիթը սրբելուց, հազալուց կամ փռշտալուց հետո:
    - Դիմակին ձեռք տալուց հետո:
    - Տակդիր փոխելուց հետո:
    - Հիվանդին խնամելուց հետո:
    - Կենդանիներին ձեռք տալուց հետո:

• Եթե օճառն ու ջուրը հասանելի չեն, պետք է օգտագործել առնվազն 70% սպիրտ պարունակող ձեռքի ախտահանող միջոց:
• Հարկավոր է խուսափել չլվացած ձեռքերով աչքերին, քթին և բերանին դիպչելուց:

• Եթե մարդը դիմակ է կրում, կարող է հազալ կամ փռշտալ դիմակի մեջ: Պետք է հնարավորինս շուտ փոխարինել հին դիմակը նորով և լվանալ ձեռքերը:
• Եթե մարդը դիմակ չի կրում.
  • Հազալիս կամ փռշտալիս քիթը կամ բերանը փակեք արմունկով կամ անձեռոցիկով: 
  • Օգտագործելուց անմիջապես հետո անձեռոցիկը նետեք փակ աղբարկղը և ձեռքերը լվացեք օճառով և ջրով կամ մշակեք սպիրտ պարունակող լուծույթով:

• Հարկավոր է ամեն օր մաքրել մակերևույթները, որոնց մարդիկ հաճախ են դիպչում` սեղանները, դռան բռնակները, լույսի անջատիչները, գրասեղանները, հեռախոսները, ստեղնաշարերը, զուգարանները, ծորակները և լվացարանները:
• COVID-19-ով հիվանդի հագուստը, գիշերանոցները, բաղնիքի և ձեռքի սրբիչները լվացեք օճառով կամ լվացքի փոշիով 60–90°C ջերմաստիճանի պայմաններում Պետք է օգտագործել էթանոլի հիմքով կենցաղային ախտահանիչ միջոց (առնվազն 70% սպիրտի պարունակությամբ):
• Եթե մակերեսը կեղտոտ է, ապա ախտահանելուց առաջ հարկավոր է այն լվանալ մաքրող միջոցով կամ օճառով ու ջրով¹:

Հանրային տրանսպորտից օգտվելիս խորհուրդ է տրվում կրել դիմակ, ձեռքերը շփել սպիրտային հիմքով ախտահանիչով, հազալիս կամ փռշտալիս փակել բերանը:

• Կարևոր է զգոն լինել ախտանիշների նկատմամբ: Պետք է ուշադրություն դարձնել ջերմությանը, հազին, դժվարացած շնչառությանը կամ COVID-9-ի այլ ախտանիշներին: 
  Սա հատկապես կարևոր է աշխատանքի ներկայանալիս կամ եթե մարդը գտնվում է այնպիսի վայրում, որտեղ դժվար է պահպանել 1,5 մետր հեռավորություն:

• Ախտանիշներ նկատվելուն պես պետք է ջերմաչափվել: 
  Պետք չէ չափել ջերմությունը մարզվելուց հետո 30 րոպեի ընթացքում կամ ջերմությունն իջեցնող դեղորայք ընդունելուց հետո:

• Եթե ախտանիշները շարունակեն զարգանալ, պետք է հետևել վերը նշված ցուցումներին: