Մակերեսների ախտահանում

Հարկավոր է հաշվի առնել, թե այդ մակերեսներին մարդիկ ի՞նչ հաճախականությամբ են դիպչում: Ըստ այդմ, հարկավոր է առաջնահերթ մաքրել ամենաշատ օգտագործվող մակերեսները՝ օրական առնվազն մեկ անգամ: Եթե տարածքում մարդկանց հոսքը մեծ է, անհրաժեշտ է մաքրել ավելի հաճախ, բացի այդ, նաև ախտահանել: Մաքրում և ախտահանում իրականացնող անձնակազմին պետք է ապահովել անհատական պաշտպանիչ միջոցներով (դիմակներ, ձեռնոցներ) և մաքրող միջոցներով՝

•    արտահագուստ, պաշտպանիչ զգեստ,
•    մեկանգամյա ձեռնոց,
•    պաշտպանիչ դիմակ, պաշտպանիչ ակնոց կամ դեմքի վահանակ,
•    փակ  կոշիկ  կամ  բախիլներ  ցայտելու  բարձր  ռիսկի  ժամանակ  կամ
•    կենսաբանական հեղուկներով խիստ աղտոտված մակերեսների ժամանակ,
•    անջրանցիկ պարկեր թափոնների համար:

Մաքրման և ախտահանման ավարտից հետո պաշտպանիչ հագուստը, կոշիկը, անհատական  պաշտպանության միջոցները, մաքրման պարագաները հավաքվում են մակնշված դույլերի կամ պարկերի մեջ՝ դրանց ախտահանումն իրականացնելու համար:

Օրական առնվազն մեկ անգամ կամ ըստ սահմանված հաճախականության հարկավոր է մաքրել այն մակերևույթները, որոնց մարդիկ հաճախ են դիպչում: Այդպիսիք են համարվում գրիչները, վաճառասեղանները, գնումների սայլակները, սեղանները, դռների բռնակները, լույսի անջատիչները, բռնակները, աստիճանների բազրիքները, վերելակների կոճակները, գրասեղանները, ստեղնաշարերը, հեռախոսները, զուգարանները, ծորակները և լվացարանները: Խորհուրդ է տրվում իրականացնել խոնավ  մաքրում ախտահանիչ  միջոցներով՝  ախտահանիչ  անձեռոցիկներով  (կամ  ախտահանիչ  միջոցների լուծույթներով):

•    Հարկավոր է համոզվել, որ համապատասխան անձնակազմն իրազեկված է մաքրող (անհրաժեշտության դեպքում նաև ախտահանող) միջոցների կիրառության մասին: 
•    Հետևել ապրանքապիտակի ցուցումներին` որոշելու համար, թե անվտանգության ինչ նախազգուշական միջոցներ են անհրաժեշտ դրանք կիրառելիս՝ անհատական պաշտպանիչ միջոցներ (ձեռնոցներ, պաշտպանիչ ակնոց), լրացուցիչ օդափոխություն և այլն:
•    Մաքրելուց հետո առնվազն 20 վայրկյանի ընթացքում լվանալ ձեռքերը: Ձեռնոցները հանելուց անմիջապես հետո անպայման լվանալ ձեռքերը:
o    Եթե ձեռքերի վրա տեսանելի կեղտ կա, դրանք միշտ լվանալ օճառով և ջրով: 
•    Եթե օճառն ու ջուրն այդ պահին հասանելի չեն, և ձեռքերի վրա տեսանելի կեղտ չկա, պետք է օգտագործել առնվազն 70% սպիրտ պարունակող ձեռքի ախտահանիչ միջոց և հնարավորինս շուտ լվանալ ձեռքերը, երբ օճառն ու ջուրը հասանելի կլինեն:
•    Հատուկ ուշադրություն պետք է դարձնել ասթմայով տառապող մարդկանց վրա: Մաքրող և ախտահանող որոշ միջոցներ կարող են ասթմայի սրման պատճառ դառնալ: Ըստ այդմ, հարկավոր է իմանալ ավելին` COVID-19-ը կանխելու նպատակով վարակազերծման ժամանակ ասթմայի նոպայի հավանականությունը կանխելու մասին:

Փափուկ մակերեսների համար, ինչպիսիք են գորգերը, հատակի ծածկերը, վարագույրները
•    Մակերեսը մաքրել օճառ, մաքրող միջոց պարունակող նյութով կամ այդ մակերևույթների համար նախատեսված այլ նյութերով:
•    Հնարավորության դեպքում, լվանալ այդ իրերը`համաձայն արտադրողի ցուցումների: Դրանք պետք է լվանալ ջրի թույլատրելի ամենաբարձր ջերմաստիճանային ռեժիմով և լավ չորացնել:
•    Ախտահանման դեպքում օգտագործել փափուկ մակերեսների համար նախատեսված նյութեր:
•    Փոշեկուլով մաքրել՝ սովորականի նման:

•    Լվանալ ջրի թույլատրելի ամենաբարձր ջերմաստիճանային ռեժիմով և ինչպես հարկն է չորացնել:
•    Վարակակրի կեղտոտ իրերը մյուսների իրերի հետ լվանալն անվտանգ է:
•    Հիվանդի սպասքը, սպիտակեղենը, խնամքի պարագաները մշակում  են ախտահանիչ միջոցի լուծույթի մեջ ընկղմման եղանակով:
•    Հիվանդի կեղտոտ հագուստի հետ գործ ունենալիս պետք է ձեռնոցներ և դիմակ կրել:
•    Մաքրել հագուստի և լվացքի զամբյուղները` ըստ մակերեսների մաքրման ցուցումների:
•    Կեղտոտ լվացքին դիպչելուց հետո լվանալ ձեռքերը:

•    Էլեկտրոնային սարքերի (պլանշետների, սենսորային էկրանների, ստեղնաշարների, հեռակառավարման վահանակների և բանկոմատների) դեպքում, ցանկալի է մաքրվող ծածկերի կիրառումը, որն ավելի կհեշտացնի մաքրումն ու ախտահանումը:
•    Էլեկտրոնային սարքերը մաքրելիս` հետևել արտադրողի ցուցումներին և խորհուրդներին:
•    Էլեկտրոնային սարքերի մակերևույթն ախտահանելու համար օգտագործել նյութեր, որոնք համապատասխանում են արտադրողի ցուցումներին: Էլեկտրոնային սարքեր մաքրելու համար նախատեսված շատ միջոցներ պարունակում են ալկոհոլ, քանի որ այն արագ է չորանում:

 

¹ Հայաստանի Հանրապետության Առողջապահության նախարարի 18 սեպտեմբերի 2020 թ. N 24-Ն հրաման
² Ventilation in Schools and ChildCare Programs. (n.d.). Retrieved July 30, 2021
³ Cleaning, Disinfection, and Hand Hygiene in Schools – a Toolkit for School Administrators | CDC. (n.d.). Retrieved August 4, 202